Bloki BMC - kluczowe zasoby, działania, partnerzy i struktura kosztów

Ten post dotyczy opisów bloków w Business Model Canvas, który opisałem w tym miejscu. 

Kluczowe zasoby – są to najważniejsze źródła, dzięki którym firma wykonuje propozycji wartość. Realizuje prace na rzecz klienta zaspokajając jego potrzeby. Kluczowe zasoby mogą być różne w zależności od modelu biznesowego BMC czy też Lean Canvas, dla jednego mogą to być ludzie, a dla drugiego infrastruktura. Należy określić bez jakich zasobów firma nie mogłaby zrealizować swojej misji. 

Możemy wyróżnić następujące rodzaje zasobów:

Zasoby fizyczne – urządzenia, budynki, pojazdy, systemy, sieć dystrybucji

Zasoby intelektualne – marka, własność intelektualna, prawa autorskie, patenty, bazy danych

Zasoby ludzkie – dla niektórych modeli biznesowych zasoby ludzkie są kluczowe, dla innych nie tak bardzo istotne, ale w każdym modelu występują. Tam gdzie konieczna jest wiedza i kreatywność, bezpośredni kontakt z klientem te zasoby są najbardziej pożądane. Ich budowanie trwa dłużej niż zasobów fizycznych.

Zasoby finansowe – realizacja propozycji wartości wymaga gotówki i innych instrumentów finansowych.

Kluczowe działania – są to takie działania, które mają zasadnicze funkcje dla realizacji propozycji wartości i działalności firmy. Generują przychody, obsługują relacje z klientami, kanały dystrybucji. W zależności od rodzaju firmy i jej modus vivendi mają różny charakter. Produkcja, rozwiązywanie problemów, platforma lub sieć.

Produkcja to nic innego jak projektowanie, tworzenie oraz dostarczanie produktów w określonych ilościach i jakości. 

Rozwiązywanie problemów to aktywność polegająca na wsparciu klienta w zrozumieniu niejasności czy pomoc w nieprzewidzianych sytuacjach. W ten sposób funkcjonują firmy consultingowe, usługowe, szpitale, instytucje trzeciego sektora (non-profit). Modele biznesowe wspomnianych organizacji wymagają aktywności takich , jak zarządzanie wiedzą czy cykliczne szkolenia personelu. 

Prowadzenie platformy odnosi się do firm, których kluczowym zasobem jest właśnie platforma internetowa. Firmy tworzą platformy do szkoleń, kanałów dystrybucji, relacji z klientami. Platformy te są ciągle modernizowane. Poszukiwane są nowe techniki i mechanizmy, aby ułatwić kontakt z klientem. Kluczowe działania  tego rodzaju dotyczą zarządzania platformą, zapewnienia ciągłości usług i promocji własnych rozwiązań.

Kluczowi partnerzy – zasoby spoza firmy i działania zlecane na zewnętrz. Opisujemy tutaj sieć dostawców i współpracowników, od których zależy sprawne funkcjonowanie firmy. 

Pamiętajmy, że kluczowi partnerzy mogą też być naszymi klientami.

Z kluczowymi partnerami firmy zawierają sojusze, celem redukcji kosztów lub aby uzyskać lub udostępnić określone zasoby.

Możemy wyróżnić cztery rodzaje partnerstwa:

·   Sojusz strategiczny firm nie będących konkurentami

·   Partnerstwo strategiczne konkurentów

·   Wspólne działania zmierzające do stworzenia nowego modelu biznesu

· Współpracę między dostawcą, a nabywcą, mającą na celu zapewnienie bezpieczeństwa dostaw.

Oraz następujące powody dla których firmy decydują się na partnerstwo:

· Optymalizacja korzyści i skali – kiedy posiadanie wszystkich zasobów i samodzielna realizacja działań jest nieracjonalna z punktu widzenia firmy. Takie partnerstwo ma zazwyczaj obniżkę kosztów poprzez skorzystanie z usług outsourcingowych i wspólnej infrastruktury.

·  Obniżenie poziomu ryzyka i niepewności – w wypadku wprowadzenia na rynek nowej technologii, której samodzielny rozwój byłby bardzo kosztowny i obarczony dużym ryzykiem. W takich wypadkach firmy zawierają sojusze, ale konkurują ze sobą już po wprowadzeniu produktu na rynek. Dobrym przykładem są projekty współfinansowane przez banki, inwestorów czy fundusze (venture capital, fundusze unijne itp.)

· Przyjęcie konkretnych zasobów lub działań – kluczowi partnerzy dostarczają kluczowych zasobów, czy wykonują kluczowe działania, ponosząc ich koszty. Mając na celu uzyskanie przychodów z działalności związanej z wykonywaniem tych czynności, dostępem do wiedzy, licencji lub klientów. Powierzenie sprzedaży swoich usług lub produktów niezależnym agentom. Jednym z takich przykładów może być Uber, który nie ma własnych samochodów ani kierowców a realizuje usługi transportowe lub booking, trivago, które nie mają hoteli a zapewniają noclegi milionom osób.

Struktura kosztów – to wszelkie wydatki związane z korzystaniem z danego modelu biznesowego. Każde z działań, które podejmujemy: tworzenie i utrzymanie propozycji wartości, relacje z klientami, generowanie przychodów powoduje koszty. W miarę jak budujemy nasz model biznesowy i przeanalizowaliśmy już, takie pozycje jak Kluczowe zasoby, Kluczowe działania, Relacje z klientami, Kanały dystrybucji, Propozycję wartości – struktura kosztów staje się dla nas oczywista.

Przypisując wartości do struktury kosztów zwracamy uwagę na to jakie najważniejsze lub największe koszty tworzy nasz model biznesowy. Które kluczowe zasoby i działania wymagają największych nakładów finansowych.

Modele biznesowe powinny realizować powiązania, które generują najniższe koszty. Osiąga się to przez stosowanie automatyzacji, szczupłe zarządzania, outsourcingu. Jednakże są firmy, których  model biznesowy polega nie na cięciu kosztów, ale na większej cenie za propozycję wartości. Dzieje się to wtedy gdy mamy do czynienia z bardzo atrakcyjnym produktem i wysokim poziomem personifikacji usług.

Bez względu na to, którą z tych struktur stosujemy koszty dzielą się na stałe (płace, czynsz), zmienne (proporcjonalne do ilości wytworzonych propozycji wartości), korzyści skali np. ilości dokonywanych zakupów, korzyści zakresu wynikające z poszerzenia propozycji wartości i wykorzystania kanałów dystrybucji i relacji z klientami poprzez takie same kluczowe działania np. marketingowe.