The Seven Acts of Charity - przykładem platformy wielostronnej :)

Kontynuując temat schematów modelu biznesu w oparciu o BMC przyjrzymy się teraz schematowi platformy wielostronnej. Skoro spodobał post, gdzie posłużyłem się obrazem Turnera, aby z ilustrować innowację burzącą, teraz wykorzystam mojego kolejnego ulubionego malarza, XVI wiecznego flamandzkiego mistrza pędzla Pieter'a Bruegel’a (młodszego) [piter brojgl]. zwanego Piekielnym, ze względu na tematykę obrazów. W tym wypadku posłużymy się właśnie „platformą” piekielną, czyli jak uciec od piekła. Artysta, pewnie nie myślał, że tak go niecnie wykorzystam, choć, pewnie by zrozumiał, sam prowadził swego rodzaju rodzinnie powiązany malarski biznes.

Najogólniej platforma wielostronna, to miejsce do kontaktów w jednym miejscu ludzi, którzy siebie i swoich usług, bądź towarów potrzebują. 

Znakomitą tego ilustracją jest „Siedem aktów miłosierdzia” ("The Seven Acts of Charity") Pieter’a Bruegl’a  w pewnym sensie pierwowzoru wielokrotnej platformy transakcyjnej, gdzie pośrednikiem i właścicielem jest Bóg. W tamtych czasach piekło i niebo nie było metafizyką, ale czymś jak najbardziej rzeczywistym i nieodległym. Mamy oto obraz przedstawiający ówczesną platformę wielostronną. Z jednej strony osoby, które realizują swoją potrzebę dostania się do nieba poprzez spełnienia dobrych uczynków: głodnych nakarmić, spragnionych napoić, nagich przyodziać, podróżnych w dom przyjąć, więźniów pocieszać, chorych nawiedzać, umarłych pogrzebać. Z drugiej strony właśnie ludzi potrzebujących ich „usług” , a tytułową platformą, miejscem realizacji transakcji jest małe miasteczko. (Przykład ten w jednym punkcie realizuje dwie potrzeby dającego usługi, a żadnej przyjmującego(za życia przynajmniej), ale cóż jak wszyscy wiedzą, życie nie jest idealne. Podobna sytuacja, zresztą często zachodzi w istniejących platformach wielostronnych, kiedy jedna ze stron nic nie zyskuje, bezpośrednio.) Jeżeli, ktoś będzie dociekliwy i spyta się gdzie na tym obrazie jest pośrednik do odsyłam do myśli „obraz przeważnie kryje zawsze coś, co trzeba zrozumieć, ponad tym, co zostało namalowane”. 

Schemat platformy wielostronnej wykorzystujemy albo na etapie tworzenia modelu biznesowego nowego przedsięwzięcia albo poprzez wykorzystanie istniejącej strony internetowej, aby na jej bazie zbudować przestrzeń do wielostronnych relacji. W sytuacji wyjściowej mamy propozycję wartości skierowaną do jednego segmentu klientów poprzez naszą stronę www. Nowa grupa klientów chciałby skorzystać z dotychczasowej bazy klientów i zaoferować im inną propozycję wartości. Takie platformy mają wartość dla jednej grupy klientów tylko pod warunkiem, że istnieje możliwość nawiązania kontaktu z drugą grupą. Tak jak spełniający dobre uczynki z potrzebującymi. Platforma generuje wartość, stwarzając warunki do interakcji przedstawicielom różnych grup. Platforma zyskuje na wartości, przyciągając nowych użytkowników, tych spragnionych „nieba” bądź pocieszenia. O ile tak ułożymy relacje uczestników platformy jak przedstawił je Pieter Bruegel to wykorzystamy zjawisko efektu sieci i odniesiemy sukces.  

Efekt sieciowy (efekt usieciowienia, network effect, network externalities). Pojęcie to oznacza sytuację, w której wartość dla klienta zależy od liczby użytkowników danego produktu, w szczególności - wzrasta przy rosnącej liczbie użytkowników. Efekt sieciowy występuje najczęściej w przypadku produktów i usług związanych z internetem lub nasyconych technologiami teleinformacyjnymi, rzadziej dotyczy produktów tradycyjnych. Wykorzystywany jest w różnego rodzaju produktach służących do komunikowania się (telefon, telefaks, komunikatory internetowe), miejscach umożliwiających interakcję między użytkownikami (aukcje internetowe, fora dyskusyjne, serwisy społecznościowe), a także produktach opartych na pewnego rodzaju standardzie (oprogramowanie, nośniki pamięci).

Platformy wielostronne charakteryzują się następującymi cechami:

1. Istnieją przynajmniej dwie rozłączne grupy klientów. Jedną grupą mogą być osoby sprzedające na aukcjach internetowych, drugą - kupujący. Klienci nie są na stałe przypisani do jednej z grup. Kupujący na aukcjach internetowych mogą być również sprzedającymi. Z punktu widzenia jednej transakcji klient może być albo kupującym, albo sprzedającym.
   
2. Istnieje wielostronny (zewnętrzny) efekt sieciowy pomiędzy powyższymi grupami klientów. Wzrost liczby klientów jednej grupy zwiększa korzyści dla klientów z drugiej. Atrakcyjność sprzedawania na aukcji internetowej wzrasta wraz z rosnącą liczbą klientów. Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku wzrostu liczby sprzedających.
3. Istnieje pośrednik obsługujący powyższe grupy klientów i wykorzystujący wielostronny efekt sieciowy. Sprzedający i kupujący mogliby zawierać transakcje bez pośrednika, jakim jest serwis aukcyjny, jednakże ze względu na koszty transakcyjne nie robią tego. Pośrednik zmniejsza koszty transakcyjne oraz dokonuje internalizacji efektów zewnętrznych, a więc pozwala kupującym i sprzedającym czerpać korzyści z efektów sieciowych.

Najczęstszym przykładem platformy wielostronnej są oczywiście wszelkiego rodzaju strony aukcyjne, ale specjalnie odniosłem się do malarstwa, aby połączyć moje przyjemne z czytelnika pożytecznym, a może też przyjemnym ?