Gotowe schematy wg Business Model Canvas

W poście o BMC pisałem, że  tak jak istnieją standardowe projekty domu, bloku mieszkalnego czy też biurowca, tak istnieją podstawowe schematy modeli biznesowych. Te schematy mają takie same bloki i takie same są ich cechy, ale punkt ciężkości, rodzaje lub siła powiązań są inne.

Schematy upraszczają rzeczywistość biznesu przedstawiając ją w określonym oświetleniu. Wiązka światła z kolei może być z ogniskowana na dowolnym punkcie wskazując w ten sposób punkt ciężkości modelu.  Przedstawione poniżej rodzaje schematów modeli biznesowych pokazują, że zmieniają się one w zależności od rodzaju biznesu i są dynamiczne. Dla zarządzających mogą być inspiracją dla tworzenia nowych modeli, poprzez ich łączenie i przenikanie. Mogą być podstawą do porównań  i rozmyślnego kształtowania zmian w istniejącym modelu.

Opiszę 5 najbardziej popularnych schematów modelu biznesu. Koncepcje te to: rozdzielenie obszarów działalności, długi ogon, platformy wielostronne, koncepcja FREE oraz otwarte modele biznesowe.

Schemat rozdzielonej korporacji dedykowany jest tym organizacjom, gdzie zintegrowany model zarządzania powoduje narastanie konfliktów i sprzeczności interesów w ramach poszczególnych bloków jednego modelu. Powodują one zbyt wysokie koszty, mają sprzeczne kultury organizacyjne, wymuszają niepożądane kompromisy.

Przykładem może być konkurencja działów zajmujących się w ramach firmy innym segmentem klientów wtedy są spory dotyczące np. sposobów dotarcia do klientów i komunikacji z nimi. W innym przypadku możemy mieć konflikt pomiędzy działem badawczo-rozwojowym, a działem handlowym, gdzie trwa walka o przydzielenie odpowiednich zasobów. Czasem firma wydziela ze swej struktury całkiem niezależny ośrodek, który będzie się zajmował, jakimś szczególnym projektem, zamyka, go przed  dotychczasowymi kontaktami z firmą matką i odseparowuje go od struktury zarządzania z takich lub innych powodów. Zdarza się to w sytuacji, gdy istniej duże ryzyko fiasku przedsięwzięcia lub ze względu na ochronę własności intelektualnej (know-how) firmy. Jest to często stosowane w przedsięwzięciach, które potencjalnie mogą zniszczyć istniejące rynki (disruptive innovation) i/lub stworzyć nowe przestrzenie rynkowe błękitnego oceanu.

   Efektem rozdzielnia działalności związanej z danym segmentem klientów, innymi kanałami dystrybucji, czy też działalnością badawczo-rozwojową są wyższe przychody związane z  dowartościowaniem nowego segmentu klientów poprzez zmianę np. relacji z klientami na kontakt bardziej bezpośredni lub też mniejsze koszty i ciekawsze efekty prac B&R. Ten rozdział może mieć dowolne miejsce i obejmować dowolne bloki modelu. Możemy też jako element oddzielenia wybrać schemat Lean Canvas.

Schemat długiego ogona. W momencie startowym propozycja wartości kierowana jest do najbardziej rentownych klientów.  Sformułowanie odrębnej propozycji wartości dla mniej rentownych klientów jest nie opłacalne. Rozwiązanie opiera się o wzrost dywersyfikacji produktów lub usług i mniejszej sprzedaży większej liczby produktów czy usług Jest to teoria opracowana przez Chrisa Andrsona.

   Nazwa koncepcji pochodzi od wykresu w układzie współrzędnych XY (przybliżona funkcja potęgowa z wykładnikiem ujemnym), na którym po początkowym gwałtownym spadku z wysokiego poziomu, w dalszej części występuje wydłużone, bardzo powolne zbliżanie się do zera. Zakłada formułowanie oferty w postaci dużej liczby rodzajów produktów niszowych, z których  każdy jest sprzedawany stosunkowo nieczęsto. Rozwinięciem powyższego jest personalizacja, dzięki narzędziom informatycznym może nastąpić masowa customizacja (zindywidualizowana, niestandardowa) propozycja wartości dla dużej grupy nowych i historycznych klientów. Model długiego ogona nie wymaga dużych nakładów na magazynowanie, wymusza jednak stworzenie silnej platformy gwarantującej zainteresowanym nabywcom łatwy dostęp do dużej gamy produktów niszowych lub customizowanych. Skumulowana sprzedaż produktów w takim wypadku, może okazać się rentowna niż sprzedaż w modelu tradycyjnym, w którym niewielka liczba bestsellerów generuje większość przychodów.

   Współczesna kultura i gospodarka w coraz mniejszym stopniu koncentruje się na produktach „topowych” ( kolor czerwony), a swoje zainteresowania kieruje na rzecz ogromnej liczby nisz (Rysunek 1 – kolor żółty). Na rynku internetowym sumaryczny dochód ze sprzedaży pojedynczych towarów niszowych, może generować wyższe zyski, niż oferowane masowo produkty popularne, tzw. „bestsellery”. Chris Anderson przenosi termin długiego ogona do świata ekonomii i biznesu ze statystyki, gdzie od dawna występuje to pojęcie w odniesieniu do rozkładu majątku lub używalności słów.  

   Wyróżnia się trzy główne czynniki, które stymulują długi ogon: upowszechnienie się metod i środków wytwarzania; dystrybucji oraz umiejętne łączenie popytu i podaży. Elementy te odpowiedzialne są za ograniczenie kosztów dotarcia do konsumentów oraz stworzenie odpowiedniej liczby nisz, przewyższających liczbę przebojów. Szeroki dostęp do komputerów oraz Internetu spowodował, że niemal każdy ma dostęp do metod i środków, dzięki którym może wytwarzać dobra, które były wcześniej zarezerwowane dla profesjonalistów. Wytworzone dobra zasilają ofertę długiego ogona, uatrakcyjniając tym samym liczbę możliwych do nabycia towarów.

  Koncepcja długiego ogona jest poniekąd zaprzeczeniem teorii Vilfredo Pareto, który na podstawie obserwacji rozkładu bogactwa w XIX Anglii sformułował zasadę 80/20. Zdaniem ekonomisty 20% nakładów odpowiedzialne jest za wygenerowanie 80% wyników. Teoria była wielokrotnie stosowana do opisywania prawidłowości różnych zjawisk, w tym nie tylko ekonomicznych. Według tej zasady sklepy tradycyjne jak i internetowe powinny wybierać do swojej oferty tylko te produkty, dzięki którym przedsiębiorstwo uzyskuje 80% przychodu. Cyfrowa gospodarka, w odróżnieniu od tradycyjnej, charakteryzuje się brakiem ograniczeń fizycznych jak i dystrybucyjnych. Dzięki tym cechom, nie ma podstaw, aby właściciele sklepu internetowego musieli rezygnować z pozostałych 80% produktów. Zdaniem Chrisa Andersona, to właśnie posiadanie tej części towaru, stanowiącej długi ogon, gwarantuje generowanie zysków i osiągnięcie sukcesu na rynku. Warunkiem zwiększenia podaży, w postaci nieograniczonego wyboru liczby oferowanego asortymentu, jest jednak stymulowanie popytu, który musi podążać za ilością oferowanych dóbr.

I jak zwykle ciąg dalszy nastąpi - kliknij